“In het jaar dat Patrick 40 wordt gaan we de elfstedentocht weer fietsen!” Dat riepen we nadat Patrick, Margryt en Jan in 2015 met z’n drietjes de tocht al eens volbrachten. Omdat Raoul met het verwachte mooie weer uiteraard een PR wilde gaan rijden, en de dames andere verplichtingen hadden bleven Patrick en Jan over. Wel wilden Patrick’s vader Harry en zus Saskia het een keer proberen.
Vanuit Limburg naar de start rijden was niet echt een optie, dus hebben we een huisje gehuurd. Het werd een tot appartement omgebouwde schuur op een boerenerf in Nij Beets. Een prachtig plekje bij mevrouw Arja, die op het moment van onze aankomst een oproep had van de door haar zo geliefde dierenambulance. Haar zagen we dus ook pas toen wij alvast het appartement hadden betrokken, en ze van de oproep van een gevallen eksterjong in Drachten terugkeerde.
De volgende morgen staan we vroeg op. Vijf uur het wekkertje, en dan aankleden, brood smeren, bananen, sportdrank en andere proviand inpakken en op richting Bolsward. We parkeren bij Nijland aan de fietsroute, tussen Sneek en Bolsward, zodat we ’s middags bij de auto kunnen bijvullen. Het is hier drukker dan anders, dus moeten even zoeken voor een plekje, maar net buiten het dorp kunnen we in de berm parkeren. De fietsen van de auto, een laatste check of we de stempelkaart mee hebben en dan naar Bolsward.
Zoals gewoonlijk is het druk bij de start. Deelnemers met latere stempelkaarten houden al vroegtijdig de boel op bij de brug naar de Snekerpoort. We weten ons er tussendoor te wurmen en mogen al wandelend/waggelend door naar de andere kant van het centrum waar de eerste stempel volgt. We zijn gestart!
We beginnen aan de tocht der tochten, op de fiets. Met 235 km voor de boeg rijden we op de prachtige zonnige morgen naar Harlingen. In Harlingen ligt de route er iets anders bij. In omgekeerde richting rijden we door de Schritsen, waar we tegen 8:10 uur de tweede stempel bemachtigen. Waar we andere edities via de veerhaven Harlingen uitrijden, fietsen we nu langs de nieuwe N31 en over het nieuwe aquaduct. Bij de McDonalds komen we weer op het gebruikelijke traject.
Nadat we in Herbaijum nog even Piet “Oant Moarn” Paulusma hebben gegroet rijden we Franeker in. Voor het bekende Planetarium van Eise Eisinga krijgen we vlak voor 9:00 uur stempel nummer drie!
Dan volgt één van de langere etappes, van Franeker naar Holwerd. Via dorpjes als Minnertsga en Sint Jacobiparochie, draaien we langzaam de wat aanzwellende oostenwind in. Waar we gewend waren na Vrouwbuurstermolen de luwte van Hallum te kunnen opzoeken, blijkt editie 2018 een ander plan in petto te hebben. We slaan namelijk linksaf, richting de zeedijk. Zonder beschutting rijden we kilometers langs te dijk en passeren het bekende “tempel” monument bij Marrum. Omdat dit stuk voor een aantal toch vrij pittig is stappen we af bij een boerenerf zodat we daar in de schaduw even de beentjes kunnen strekken.
Na een paar minuutjes vervolgen we onze weg langs de zeedijk en komen we na Blije weer bij de hoofdweg uit. Wanneer we richting Holwerd kijken ziet het er druk uit. Erg druk. Aan de Ljouwerterdyk sluiten we, nog buiten Holwerd, aan bij de wachtende groep elfstedenfietsers.
Uiteindelijk wordt net na half twaalf de stempel van Holwerd gezet. De kop is d’r of! Toch flink vermoeid van het in de wind fietsen verzamelen we moed voor de komende 12 kilometer richting Dokkum. Dit zullen dan voorlopig de laatste kilometers in de (oosten)wind zijn, omdat daarna de tocht richting Bolsward weer naar beneden zal gaan.
Het is half één! We zijn Dokkum binnengereden, en waar we normaal bij Susanne (zwaai zwaai) linksaf het bolwerk oprijden, is de route ook hier aangepast. We rijden rechtsaf de Altenastreek af, en komen uit bij parkeerterrein De Helling, die Patrick en Jan nog herkennen van het vriendenuitje afgelopen januari. Omdat het marktplein in Dokkum opnieuw wordt ingericht, is de stempelpost naar dit parkeerterrein verplaatst. En na de stempel is het tijd voor een broodje. We lopen wat achter op schema, en de honger begint wat op te komen.
Hop, weer op het zadel en buiten het centrum om rijden we Dokkum uit. Wat een genot! We fietsen voor de wind (voor Saskia: wind mee :p) en al snel laten we Sybrandahus en Burdaard achter ons en koersen af op het voor elfstedenrijders o zo bekende Bartlehiem. Bij schaatsers bekend vanwege het kruispunt op het ijs. Voor de fietsers bekend van de appel. Wij bergen de appel nog even op, want direct na Bartlehiem staat Margryt voor ons klaar. Hoewel de planning deelname niet toeliet, wilde Margryt maar al te graag even voor ons koken en werd er heerlijke macaroni opgediend. Het was tenslotte al kwart over één, dus deze maaltijd was zeer welkom.
Doei Margryt! Bedankt voor het eten, maar wij moeten nog een stukje! Via het pitoreske Wyns rijden we richting Leeuwarden. Wanneer we inmiddels tegen 14:00 uur her en der ingehaald worden door motoren die de gemotoriseerde editie van de elfstedentocht rijden, zien we een bekend blauw busje staan. Het blijkt de halve familie van Jan te zijn. Gerben, Jeltsje en de kinderen hebben Sjoukje opgepikt en zijn hier even aan de route komen staan. Kort stappen we even van de fiets, maar omdat de tijd dringt vervolgen we daarna gauw weer onze weg. Dit op het moment dat Raoul in de groeps WhatsApp meldt dat hij inmiddels staat te wachten bij de brug in Sloten. 🚀
Twintig over twee komen we aan in Leeuwarden. Het is inmiddels zo rustig, dan we bijna de mensen van de stempelpost voorbij rijden. Stempelen, toiletbezoekje en dan door naar de Prinsentuin waar Marjan, Steven en Nynke samen met oma Nellie al een flinke tijd staan te wachten. Tijd voor een appel! En Marjan heeft nieuwe sportdrank meegenomen die we direct kunnen bijvullen. Inmiddels blijkt dat we lichtelijk met de hakken over de spreekwoordelijke sloot deze stempel hebben gehaald. Al om kwart voor drie zal deze post gaan sluiten. Wij hebben ‘m binnen, maar mogen dus wel vlug door naar de volgende.
Doei Steven, doei Nynke, nog even zwaaien aan de overkant, en door! Via Marssum en Dronryp komen we rond half vier aan in Winsum. Hier deelt sponsor PowerBar hun ultrazoete sportdrank uit, maar gelukkig is er ook een watervulpunt. Niet alleen voor de bidons, maar ook om even het hoofd te koelen. Met een stralend blauwe lucht hakt de zon er flink in.
We moeten door. Op de stempelkaart lazen we dat de stempelpost van Bolsward om 17:00 uur zou sluiten. We moeten nog een stukje, en willen eigenlijk ook nog even kort pauzeren bij Baudien die vooraan in Bolsward aan de route woont.
Drie kwartier later rijden we Bolsward binnen, en inderdaad, op haar vaste stekkie staat Baudien ons op te wachten! Gezellig!
Omdat de tijd wat krapper wordt lopen we gauw met haar mee naar huis voor een korte sanitaire stop. Even het gezicht nog verfrissen, we krijgen nog wat knapzakjes appelmoes mee, en gaan dan door naar de stempelpost.
Inmiddels laat Raoul weten al gefinisht te zijn! Gelijkertijd in Bolsward, alleen moeten wij nog de zuidelijke ronde van 97 kilometer. Gauw weer door!
Kwart voor vijf. De stempel is binnen, maar dit wordt wel krap nu. Dat wij de staart vormen van het deelnemersveld blijkt als ook de vertrouwde soeptent in hartje Bolsward als in verre staat van afbreken is. We fietsen gauw door richting onze auto’s die een paar kilometer verderop aan de route staan.
Vanaf hier blijkt de route zich weer in de oostenwind te keren. Wanneer we een kwartier later bij de auto’s aankomen en willen bevoorraden, besluit Saskia dat het voor haar genoeg is geweest. De wind blijkt toch te stevig, en met het krappe tijdschema voor de boeg lijkt doorgaan eigenlijk onhaalbaar. We besluiten te splitsen. Saskia gaat lekker terug naar het huisje, die zien we vanavond mogelijk weer als we finishen. Patrick, Harry en Jan rijden door om vóór 17:45 uur door de post van Sneek te kunnen komen. Harry rijdt alvast een stuk voorruit zodat de jongens hem zo kunnen bijhalen.
Maar wanneer Patrick en Jan hem vlak voor Ysbrechtum bijhalen blijkt dit stuk wind in toch ook bij Harry zijn tol geëist te hebben en geeft Harry aan ook te moeten afhaken. Op een rustiger tempo zou doorgaan een optie zijn. Maar nu binnen het schema de posten te halen? Dat lijkt onhaalbaar. We bellen Saskia met deze ontwikkeling en geven aan gezamenlijk door te fietsen tot Sneek. Daar kan Saskia Harry oppikken, en kunnen Patrick en Jan dan door.
Zo gezegd, zo gedaan. We laden vooraan in Sneek nog wat proviand over en met de doortikkende klok klimmen Patrick en Jan in de pedalen en racen in hoog tempo door het centrum van Sneek. Kwart voor zes sluit de post. En om 17:40 staat de stempel op de kaart. En door. De stempelpost van Ijlst sluit om 18:00 uur, en dat fotogenieke stadje ligt nog vier kilometer verder. Doorbeuken dus!
Met drie minuten marge passeren we Ijlst. Dat was net op tijd! Volgens het tijdschema hebben we nu anderhalf uur om naar de volgende post in Sloten te komen. Wel weten we dat dit betekent dat we met een oostenwind de volgende 15 kilometer de wind in mogen fietsen. Voor veel toeschouwers is het inmiddels etenstijd en in Jutryp en Hommerts rijden we door de geurige BBQ-dampen. Ergens wel lekker, maar wij moeten nog een paar uur door op krentenbollen…
Bij de enorme zendmast bij Spannenburg nemen we even een korte break. Als het een beetje meezit, zit nu het deel in de wind er op, en zullen we vanaf nu langzaam voor de wind draaien.
Net na 19:00 uur rijden we door de smalle straatjes van Sloten. Hier sluit de stempelpost om 19:30 uur. Dat voelt goed! We hebben weer wat meer marge op het schema en lopen nu een half uur voor. Als we zo rustig doorfietsen dan gaan we het zeker halen!
Langs de glooiende akkers bij Sondel rijden we de Gaasterlandse bossen in, en na een half uurtje komen we aan in Oudemirdum. We zijn begonnen aan de onderste rij stempels! En aan het onderste deel van de route. Met een broodje en wat zoetigheid maken we ons klaar voor de laatste 50 kilometer. We fietsen Oudemirdum uit, en dan voor de eerdere fietsers de beroemde afslag naar links: de ‘berg’ op. Wanneer we boven zijn aanbeland zien we in de verte de zeedijk langs het Ijselmeer. Hier hebben we naar uitgekeken!
Al de hele tocht verheugen we ons op deze laatste kilometers. Soms betekent deze dijk de hel, maar met de huidige oostenwind blijkt het een makkie. Heerlijk ontspannen langs het water, bovenop de anders zo vervloekte waterkering. Ook de klif bij Mirns valt met de wind in de rug reuze mee.
Om half negen rijden we Stavoren binnen en krijgen we de stempel van het meest westelijk gelegen stadje van Friesland. Wanneer we de stempelpost naderen blijkt het er voor onze beleving zelf wat drukker te zijn. De vorige posten passeerden we met de hakken over de sloot, maar hier staan nog een paar honderd man voor ons te wachten.
Het aftellen is nu echt begonnen. We zijn de 200 km voorbij, nog maar 31 te gaan! Via Molkwerum rijden we weer op de zeedijk af. De zon staat inmiddels zo laag dat we in letterlijk in de schaduw van de zeedijk richting Hindeloopen afslaan. Naast dat het hierdoor flink begint af te koelen, zorgt dit ook voor een enorme toename in het aantal muggen dat hier in grote getale aanwezig is om ons aan te moedigen. Je moet er toch niet aan denken dat je op het verkeerde moment een hap lucht neemt en dat er zo’n beestje je keel in schiet…
Te laat! Eén van de gevleugelde vriendjes besluit Patrick eens nader te willen onderzoeken. Met een hoop gekuch en gekreun probeert Patrick het mugje op de hoogte te brengen van zijn ongewenste gedrag. Na een paar minuten lukt dit eindelijk en kunnen we verder naar Hindeloopen.
Yes! Ook Hindeloopen is binnen! Met 21:10 uur op onze klok zitten we al een uur binnen de diskwalificatiemarge! De laatste 20 kilometer. Dat betekent dat al we zo doorgaan, we over ongeveer een uur eindelijk kunnen finishen. Buiten Hindeloopen rijden we de eeuwenoude voormalige zeedijk op en sluiten aan bij een gezellig groepje zingende dames. Met een prachtig uitzicht over de weilanden brengen zij ons boven op de dijk steeds dichter bij Workum. Als we vanaf de hoge brug over de hoofdweg ons laten uitrollen richting Workum zien we in de verte de laatste zonnestralen in zee verdwijnen.
Om kwart voor tien rijden we achter de zeventiende-eeuwse waag langs en stempelen we op het marktplein in Workum. De laatste etappe. Workum uit, en dan immer gerade aus. Nog maar 12 kilometer, nog maar twee dorpjes. En het werd kouder en donkerder…
Vlak voor Parrega halen we nog een paar losse fietsers bij. Eén van hun draagt een opvallend groen jasje. Kennen we dat jasje niet ergens van? Wanneer we naast deze eenzame fietser gaan rijden zien we het: Femme! Jan zijn schoonvader is ’s morgen bij zessen gestart, maar omdat hij geen telefoon bij zich draagt wist niemand wat zijn voortgang was en waar hij ergens zou uitgangen. Nou hier dus!
Femme geeft aan ook ons gematigde tempo niet te kunnen bijbenen en wil ons niet tot last zijn. Graag fietst hij de laatste 5 kilometer alleen door, en Patrick en Jan trappen weer even door.
Ondanks het late tijdstip zijn de toeschouwers bij het laatste dorpje Tjerkwerd nog steeds in opperbeste stemming en met luid gejuich en gejoel worden we aangemoedigd voor het aller-aller-aaaallller laatste stukje.
En dan, om 22:26 uur, na bijna 15 uren op het zadel, mogen we afstappen! We hebben het gehaald! We zijn er! En ook Saskia en Harry zijn er! Die zijn na zich lekker opgefrist te hebben teruggekeerd naar Bolsward om ons op te wachten op de finishstreep!
Wat een tocht! Wat was het soms afzien, maar wat was het geweldig deze dag met diverse vrienden en familie te mogen beleven. Het weer was fantastisch en ondanks de harde wind, en dat Saskia en Harry daardoor helaas eerder hebben moeten afstappen, hebben we er met z’n allen toch een prachtige dag van gemaakt!
Snel terug naar de auto’s, en weer terug naar ons knusse appartementje in Nij Beets, waar we onder het genot van een welverdiende biertje de dag vakkundig evalueren. Weltrusten mensen!